5174 sayılı kanunun 46. maddesi ve bu kanuna bağlı Ticaret Borsalarına Tabi Maddeler ve Bu Maddelerin Alım veya Satımlarının Tescili Hakkında Yönetmelik’in 9’uncu maddesi gereğince “Borsaya tabi maddelerin en az miktarları üzerinde yapılan alım satım muamelelerinin borsalara tescili zorunludur. Elektronik ticaret yoluyla yapılan satışlar da bu madde kapsamındadır.” Aynı yönetmeliğin 11’inci maddesi gereğince “Borsa yerinde yapılan işlemler aynı gün, borsanın çalışma alanı içinde olmakla beraber borsa yerinin dışında alınıp satılmasına müsaade edilen maddelere ait işlemler en geç 30 gün içinde tescil ettirilir.” hükümlerine tabidir. Belirtilen sürelerde tescil zorunluluğunun yerine getirilmemesi halinde, tescil ücreti yüzde elli fazlasıyla tahsil olunur.
175 Seri No’lu Gelir Vergisi Tebliği’ne göre Ticaret Borsalarında Tescil Ettirilerek Yapılan Alım-Satım Muamelelerinde Gelir Vergisi Tevkifatı 5174 (mülga 5590) sayılı Kanuna göre kurulmuş ticaret borsalarında borsa kotasyonuna dahil zirai ürünlerin tescil ettirilerek satın alınması halinde, bunların alış bedelleri üzerinden 93/5148 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca ‘Hayvanlar ve bunların mahsulleri ile kara ve su avcılığı mahsulleri için %1, diğer zirai mahsuller için %2 nispetinde tevkifat yapılacaktır. Ticaret Borsası dışında alım-satıma konu olan zirai mahsulleri alış bedelleri üzerinden anılan Bakanlar Kurulu kararı uyarınca, Hayvanlar ve bunların mahsulleri ile kara ve su avcılığı mahsulleri için %2, diğer zirai mahsulleri için %4 nispetinde tevkifat yapılacaktır. Borsa tarafından tasdik edilmiş borsa beyannamesinin veya buna ilişkin listenin Gelir Vergisi Kanunu’nun 98’inci maddesinde belirtilen muhtasar beyanname verme süresi içinde ibraz edilmemesi halinde, bu muamelenin borsa dışında yapıldığı kabul edilecektir. Bu durumda hayvan ve hayvansal mahsuller ile kara ve su avcılığı mahsulleri için %2, diğer zirai mahsuller için %4 oranında tevkifat yapılacaktır.
Şu an geçerli olan her ayın 26’sı olan muhtasar beyanname verme süresi resmî tatile gelen günler ile Gelir İdaresi Başkanlığı’nın uzatma süreleri haricinde aynen devam etmektedir. Firmaların mağduriyet yaşamaması adına tescil işlemlerinde stopaj ödemesinin görülmesi gerekeceğinden, muhtasar beyanname verme süresinde stopajın ödenmesi veya stopaj kadar yeterli teminat (nakit veya nakde çevrilebilir Örn: Teminat Mektubu) verilmesi gerekmektedir.
Ticaret Borsalarına Tabi Maddeler ve Bu Maddelerin Alım veya Satımlarının Tescili Hakkında Yönetmelik’in 14. maddesi gereği tescil ücretinin peşin ödenmesi esas olup; Borsamızda tescil ücreti oranı %0,1’dir. Tescil tavan ücreti ise 2020 yılı için 250,00 TL’dir.
Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması Eylem Planı kapsamında Borsamızın Ticaret Borsaları Otomasyon Sistemini kullanacak olmasından dolayı tescil işlemlerinizde herhangi bir aksaklığın yaşanmaması için muhtasar beyanname verme sürelerine, stopaj ödemlerine ve tescil ücreti ödemelerine özen gösterilmesi, aksi takdirde kanunun öngördüğü hususlar dahilinde tescil işlemlerinizin gerçekleştirilmeyeceğini bilgilerinize sunarız.